21 Ocak 2022 Cuma

Bir Altınoluk hizmetidir.

Bugün 21 Ocak 2022 - Cuma

Selamunaleykum, hayırlı cumalar.

Avrupa topraklarında savaş sesleri yükseliyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal planları tartışılırken, Balkan ülkeleri arasındaki gerilim tırmanıyor.

Bu hafta A Gündem’de her iki gerilim noktasına eğiliyor, konuyu etraflıca değerlendiriyoruz. Haftaya yeniden buluşmak dileğiyle…

Ayet • Hadis • Nükte

Ayet-i Kerime (En Güzel Söz)

“Sâlih ameller işleyip de, ben Allâh’a teslim olanlardanım diyerek insanları Allâh’a dâvet eden kimse­den daha güzel sözlü kim olabilir!”
(el-Fussilet 41/33)

Hadis-i Şerif (Mü'min Bal Arısı Gibidir)

“Mü’min bal arısına benzer. Arı; dâimâ temiz olan şeyleri yer, temiz olan şeyler ortaya koyar, temiz yerlere konar ve nâzik davrandığı için konduğu yere zarar vermez, orayı kırıp bozmaz. Düştüğünde ise kırılmaz, bozulmaz.”
(Bkz. Ahmed, II, 199; Hâkim, I, 147)

Nükte (Farik Vasfımız Edep)

"Edep, insanı diğer mahlûkattan farklı kılan bir husûsiyettir. İnsan; edep, nezâket, zarâfet ve takvâsı ile Hak katında kıymet kazanır. Bu sebepledir ki Hak dostlarının güzel vasıfları arasında edep ve nezâket fazîletlerinin müstesnâ bir yeri vardır. Nitekim nice mâneviyat büyükleri de tasavvufu, “güzel ahlâk ve edepten ibâret” görmüşlerdir."
(Osman Nuri Topbaş)

Haberler

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2022’nin ilk yurt dışı ziyaretini dün Arnavutluk’a gerçekleştirdi. Erdoğan, Arnavutluk dönüşü bu kez Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’i ağırladı. Balkanlar’da son aylarda artan gerilimin ana gündem olduğu görüşmelerde ‘kardeşlik’ vurgusu yapıldı.

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'yla Balkanlar'daki durumu konuştuklarını belirten Erdoğan, “Buradaki barışı ve huzuru çok önemsiyoruz. Üzerimize düşeni nasıl yaptıysak, bundan sonra da aynı şekilde huzurun teminatı için garanti ülkelerden birisiyiz. Kardeşlik hukuku farklıdır. Ne zaman nerede ne olacak bunun sorgulaması yapılmaz” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić'le yaptığı görüşmeden sonra da "Bosna Hersek'teki krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu aşikârdır.” dedi. Vučić de Bosna Hersek'le ilgili "Burada güvenlik çok önemli. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Bosna Hersek'in toprak bütünlüğüne son derece saygılı olduğumuzu söyledim." şeklinde konuştu.

[Neler oluyor?] Balkanlar'da gerilim günden güne artarken, yaşanan gelişmeler hem Kosova hem de Bosna Hersek'in savaş tehdidi altında olduğunu gösteriyor. Kosova ile Sırbistan arasındaki plaka krizi ile başlayıp Bosna Hersek'te Sırp lider Dodik'in ayrılıkçı söylemleri ile devam eden gerilim bölgede endişeyi artırıyor. Medyaya yansıyan BM raporlarına göre, Bosnalı Sırpların ırkçı lideri Dodik faşist açıklamaları sebebiyle iç savaşın an meselesi olduğu belirtiliyor.

[Analiz] Ayrılıkçı Sırp milliyetçiliği Batı Balkanlar'da barış ve istikrarı tehdit ediyor. Bosna-Hersek bölünme tehlikesiyle karşı karşıya.

[İnfografik] 'Soğuk' Balkanlar'ın 'sıcak' siyaseti: Kış aylarında dondurucu soğukların neden olduğu ölüm vakalarıyla gündeme gelen Balkanlar, bir yandan da bölge ülkeleri arasında son günlerde hızla tırmanan etnik gerginlikler nedeniyle iyice ısındı. Bosna Hersek'te yüz binlerce insanın hayatını kaybettiği kanlı savaşı sonlandıran ancak ülkeye karmaşık bir devlet yapısı getiren Dayton Barış Anlaşması'nın paraf edilmesinin üzerinden 26 yıl geçti.

Yaklaşık 5 milyon kişiyi ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar için çalışma başlatıldı. AK Parti teklifi bu yıl Meclis Genel Kurulu'na getirmeyi planlıyor. EYT teklifi için bazı formüller üzerinde çalışılıyor. Öncelikle kapsam ve şartlar belirlenecek. Emeklilik için bazı şartlar belirlenirken, yaş sınırı ve sigortalılık sürelerine bakılacak. 50 yaşın altında olmama ve 1999 öncesi Bağ-Kur ya da SSK sicil kaydı bulunma şartı aranacak. Kanun çıktığında prim ve gün sayısını dolduranlara emeklilik hakkı gelebilecek.

Rusya-Ukrayna geriliminde savaş riski artıyor. Krize dair Cenevre ve Brüksel’de gerçekleşen Rusya-ABD, Rusya-NATO ve Rusya-Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) görüşmelerinin tümü sonuçsuz kaldı. Rusya’nın NATO ve ABD’ye sunduğu güvenlik taslağına ve talep ettiği bağlayıcı garantiler değerlendirildiğinde, savaş riskinin hiç olmadığı kadar yüksek olduğu ifade ediliyor.

Ukrayna’nın Donbass bölgesine yönelik yaptıkları işgal hamlelerinin ardından saldırı hazırlıklarının kapsamını artıran Rusya, bu kez Belarus’a asker yığmaya başladı. Bölgede geniş kapsamlı tatbikat hazırlığı yapan Rusya’nın bu hazırlıkları, yakın zamanda bir savaşın başlayabileceğinin sinyallerini verdi.

Kiev ve Lviv'deki bazı Rus diplomatların aileleriyle birlikte Ukrayna'yı terk ettiğine dikkat çekilirken, ABD Başkanı Biden, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceğini düşündüğünü ancak bunun sonucunun Rusya için "felaket" olacağını söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden, görevinin 1. yılını tamamlaması münasebetiyle düzenlediği basın toplantısında iç ve dış politika başlıklarını değerlendirdi. Biden görevindeki ilk yılı için "aşırı söz vermediğini" söyleyerek "Muhtemelen insanların olacağını düşündüğünden daha iyi performans gösterdim.” dedi.

[Biden’ın 1. yıl karnesi: Ne söz verdi, neleri uyguladı?] ABD başkanlığını Donald Trump'tan devralan Joe Biden, görevdeki ilk yılını tamamladı. Son 1 yıl içinde, Kovid-19 salgınına ekonomik yardım paketiyle cevap veren Biden, ülkedeki ekonomik büyümeyi hızlandırmış olsa da 40 yılın zirvesine yükselen enflasyonla karşı karşıya kaldı.

KISA...KISA...KISA...

• Kazakistan Başsavcılığı, yaklaşık 1 hafta süren gösterilerde 225 kişinin hayatını kaybettiğini, göstericilerden bir kısmının "terör saldırılarına karışmış silahlı çete mensubu" kişiler olduğunu açıkladı.

• ABD'de bir temyiz mahkemesi, Halkbank'ın ABD Yüksek Mahkemesi'ne yaptığı itiraz başvurusu sonuçlanana kadar federal hükümetin bankaya karşı açtığı davanın askıya alınmasına karar verdi.

• 52 kişinin yargılandığı Gezi-Çarşı davasının tek tutuklu sanığı ve 4 yılı aşkın süredir cezaevinde bulunan Osman Kavala’nın tutukluluğunun devamına karar verildi.

[Küresel Salgın]

Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre;
Dünya genelinde;
• Vaka sayısı 338 milyona
• Vefat sayısı 5 milyon 570 bine yaklaştı.
• Aşılama sayısında ise verilen toplam doz sayısı 9.371.326.391 oldu.
Türkiye’de ise;
• Vaka sayısı 10 milyon 666 bini,
• Vefat sayısı 85 bini geçti
• Verilen toplam doz sayısı 139.728.548 oldu.

Araştırma: Covid aşısı sonrası yan etkilerin üçte ikisi 'nosebo etkisinden' kaynaklanıyor. ABD’li araştırmacılar, Covid aşısından sonra insanların yaşadığı yan etkilerin üçte ikisinden fazlasının, plasebo etkisinin tam tersi bir nedenle görüldüğünü tespit etti.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan açıklamada, 13 Ocak'ta toplanan Acil Durum Komitesinde alınan kararlar paylaşıldı. Açıklamaya göre, toplantıda, Covid-19'un Omicron varyantıyla mücadele, endişe verici varyantlara yol açan unsurlar, Covid-19'u teşhis yöntemlerinin evrilmesi, aşılama yöntemleri ve salgının takip edilip araştırılmasında küresel alanda tek sağlık yaklaşımının gerekliliği ele alındı.

Koronavirüsün şimdiye kadarki en bulaşıcı varyantı olan Omicron, tüm dünyada hızla yayılmaya devam ederken, birçok ülkeyi Covid-19 ile mücadele stratejilerini değiştirmeye zorluyor. Omicron varyantı aşılara direnebiliyor ve tekrar hastalanmaya neden olabiliyor. Ancak enfeksiyon oranları artsa da hastaneye kaldırılması gerekenlerin sayısındaki artış o kadar fazla değil. İki veya üç kez aşı olanların hastaneye kaldırılmadan ve ölüm tehlikesiyle karşılaşmadan hastalığı atlatabildikleri görülüyor.

Ekonomi • Finans

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası politika faizini yüzde 14'te sabit bıraktı. Böylelikle Eylül'de başlayan faiz indirim döngüsüne ara verilmiş oldu. Karar metninde alınan kararların birikimli etkilerinin izlendiği belirtilirken, kararların şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede alınmaya devam edileceği vurgulandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı 2021 merkezî yönetim bütçe verilerine göre devletin gelirleri geçen yıl %36.8 oranında artarak 1 trilyon 407 milyar 399 milyon TL’ye yükseldi. Giderler ise %32.9 oranında artarak 1 trilyon 599 milyar 642 milyon TL'ye çıktı. Verilere göre 2021 bütçe açığı 192.2 milyar TL olarak hesaplandı.

Memur ve emekliye ek zammı da içeren kanun teklifi, Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Yasa ile en düşük emekli maaşı 2.500 TL’ye yükseldi, kamu memur ve emeklilerinin ücretlerine toplam %30.95 artış yapıldı.

Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri merkez bankaları arasında imzalanan 5 milyar dolarlık ikili para takası (swap) anlaşması ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının toplam swap anlaşmalarının büyüklüğü 28 milyar dolara ulaştı.

Merkez Bankası verilerine göre Kasım'da konut fiyatlarında yıllık artış yüzde 50,5 ile yeni rekor seviyeye yükseldi. İstanbul'da artış %51'e ulaşırken, metrekare başına ortalama birim fiyat da 9 bin liranın üzerine geldi. Aylık bazda artış ise % 9 oldu. Yeni konutlar fiyat endeksinde yıllık artış % 58,9’e yükselirken yeni olmayan konutlarda ise fiyatların aynı dönemde yıllık % 48,7 arttığı görüldü.

Rekabet Kurumu; geçtiğimiz yıl zincir marketlere verdiği toplam 2.7 milyar liralık rekor para cezasının gerekçesini açıkladı. Buna göre ismi geçen zincir marketler, 2018’den başlayarak doğrudan ve dolaylı temaslar yoluyla fiyatlarını ve fiyat artış oranlarını koordine etti; birbirleriyle gelecekteki fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgileri paylaştı. 208 sayfalık gerekçeli kararda delil niteliği taşıyan yazışmalara da yer verildi.

Kültür • Sanat

Edirne'ye gelenler, UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi'nde bulunan Selimiye Camisi'ni Kovid-19 tedbirleri altında ziyaret ediyor. Ünlü Mimar Sinan'ın "ustalık eseri" olarak tanımladığı cami, geçen yıl tam kapanma dönemleri hariç yurt içi ve yurt dışından Edirne'ye gelen ziyaretçilerin kentteki ilk uğrak noktası oldu. Türk-İslam mimarisinin zirve eseri Selimiye Camisi, geçen yıl yurt içi ve dışından 2 milyona yakın ziyaretçiyi ağırladı.

Trabzon Maçka'da teröristlerin kurduğu pusuda şehit olan Eren Bülbül ve Astsubay Kıdemli Başçavuş Ferhat Gedik'in yaşam öyküsünü anlatan film, pandemi döneminde en çok izlenen Türk filmi oldu. Vizyona girdiği ilk haftada yaklaşık yarım milyon kişiye ulaşarak 2022'nin en iyi giriş yapan Türk filmi olan yapım, 18 günde 1 milyon seyirciye ulaştı.

Türkiye'nin yanı sıra Almanya, Avusturya, Fransa, İngiltere, Norveç, Danimarka, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Belçika ve Azerbaycan'da bini aşkın salonda vizyona giren film, yurt dışında da seyircinin yoğun ilgisiyle karşılaştı.

İskoçya’da bir malikanenin çatı katından, aralarında Osmanlı padişahlarının da bulunduğu yağlıboya tablo porte koleksiyonu çıktı. Eski dönemlerde her Avrupalı elitin evinde muhakkak bir Osmanlı köşesi olduğunu ve buna sahip olmayanın elit sayılmadığını aktaran Çukurcuma Müzayede Kültür ve Sanat Evi sahibi Muzaffer Gültekin, “Kültürümüz bu kadar saygındı” diyor.

Teknoloji • Dijital Dünya

Türk mobil oyun girişimi Dream Games, yeni bir yatırım turunda 2,75 milyar dolar değerlemeyle 255 milyon dolar yatırım aldı. Altı ay önce yapılan değerlemede şirketin değeri 1 milyar dolar olarak belirlenmişti.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından Tüketici Hakları Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni düzenlemeyle taahhütname süresi en fazla 24 ay ile sınırlı olacak. Taahhüde aykırı internet hızı alan abone, sözleşmeyi cezasız feshedebilecek.

Türkiye'nin silahlı insansız hava araçlarına (SİHA) ilişkin Hollanda'nın NRC gazetesinde yer alan analizde Bayraktar TB2 için "dünyanın en iyisi" yorumu yapıldı. Analizde, SİHA'ların muadillerine oranla daha kaliteli ve hesaplı olmasının yanı sıra operasyonel başarılarına da değinildi.

Aile • Sağlık

Kokusuyla ve tadıyla Türk mutfağının vazgeçilmez çorbaları arasında yer alan yayla çorbası artık dünyada da biliniyor. ABD'nin yayın organı CNN, dünyanın en iyi çorbalarını sıraladığı listede Türk mutfağından "yayla çorbası"na da yer verdi. CNN Travel tarafından her yıl yapılan değerlendirmede, yayla çorbası dünyanın en iyi 20 çorbası arasında gösterildi.

Günümüz çağında iletişimin vazgeçilmezi haline gelen cep telefonunun yanlış kullanımı, boyun fıtığına yol açıyor. Boyun fıtığı vakalarında yaş ortalamasının son dönemlerde oldukça düştüğü, buna sebep olarak ise cep telefonunu daha sık ve uzun süre kullanan gençlerin, boyunlarını öne eğerek kullanımı olduğu belirtiliyor.

Yaşlı insanlarda ve bazı ırklarda böbrek hastalığı gelişme riskinin fazla olabileceğini belirten uzmanlar, ağrı kesicilerin doktor kontrolünde kullanılması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Gönüllü Haberler

Hüdayi Vakfı, Ocak ayında vakfa bağışlanan yurt dışı adak, akika ve nafile kurbanları Kamerun, Burkina Faso ve Suriye’de keserek ihtiyaç sahiplerine, çadır kamplarda hayat mücadelesi veren savaş mağdurlarına ve Kur’an talebelerine ulaştırdı.

Lider Eğitim Bilim ve Teknoloji Merkezi 24-28 Ocak tarihleri arasında Ozobotla kodlama ve robotik eğimi ile uzay bilimleri olmak üzere sınırlı kontenjanla iki ara tatil programı düzenliyor.

Kızılay, İdlib'de inşa ettiği briket evlerle çatışmalardan kaçan sivillere insani yaşam alanları sağlıyor.

Derin Okuma

[Estetik, mekân, pagan ve metaverse] Günümüz insanına sunulmak istenen metaverse, maddi mekânı ortadan kaldıran ve her türlü hazzı, zevki, güzelliği, değeri ve dini duyguyu soyut âleme taşıyarak, her insanın kendi avatarını oluşturup sanal dünyada kendini temsil etmesi ile elde etmeye çalışmak anlamına gelmektedir.

[Bosna’da Dodik Kışkırtması: Muhtemel senaryolar] Son aylarda Bosna Hersek, sistemin ve etnik bölünmüşlüğün ürettiği krizlerden biriyle karşı karşıya. Krizin fitili; 2009 yılından beri görevde olan Yüksek Temsilci Valentin Inzko’nun yerine Christian Schmidt’in gelmesi ve yıllardır elindeki Bonn yetkilerini kullanmayarak sükunetini koruyan Inzko’nun giderayak “Bosna’da yaşanan soykırımı inkar edenlerin 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasına yönelik yasayı” yürürlüğe koymasıyla ateşlendi.

[Arnavutluk Kosova Birleşir mi?] Özellikle üç Balkan ülkesinin Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk liderleri Open Balkan (Mini Şengen) oluşumu ile Berlin Süreci’ne alternatif bir oluşum ile dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor. Üç Balkan ülkesi Bosna-Hersek, Kosova ve Karadağ Mini Şengen’e katılmayı reddetti.

[Bize Lazım Olan Refah Değil Felahtır] Bugünün insanı ekonomik çıkar ve menfaat virüsü ile maluldür. Daha iyi, daha konforlu ve daha lüks yaşamak amacı insanı çürüten bir prangaya dönüşmüştür. Dünya bir zihniyet değişimine muhtaçtır. Bize lazım olan refah değil, felahtır. Refah bu dünya ile sınırlıdır, felah ise her iki dünya saadetini içeren hakiki kurtuluştur.

Dua

Bir Saniye...